Tezler

TÜRKİYE’ DE KATILIM FONLARININ ETİK YATIRIM BAĞLAMINDA PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ ^{Doktora Tezi}

Çalışma iki amaç doğrultusunda iki fon sınıfını, Katılım Fonlarının etik yatırım bağlamında performans analizini hedeflemiştir. İlk amaç, Katılım Fonlarının performans sonuçları ile Fon Bul notları arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunup bulunmadığını sorgulamaktır. Fon Bul notlarının etik yatırım etkisini yansıtıp yansıtmadığı araştırılmıştır. İkinci amaç, Modern portföy optimizasyonu uyarınca etik kısıtın Katılım Bireysel Emeklilik Fonlarında performans düşüklüğüne sebep olup olmadığını araştırmaktır. Katılım Fonları performansı, parametrik olmayan veri zarflama analizi kullanılarak incelenmiştir. Uluslararası faizsiz finans prensipleri ve danışma komitesi yükümlülüğünün, Katılım BES Fonlarında performans düşüklüğüne sebep olup olmadığı incelenmiştir.

Çalışmanın ilk amacı çerçevesinde, Ocak 2017-Aralık 2021 tarihleri arasında Türkiye’ de faaliyet gösteren Katılım Fonlarının performans analizi ile başlanmıştır. Yıl yıl 2017’ den 2021’e kadar sektörde yer alan 14, 19, 25, 26 ve 30 adet Katılım Fonun performansı veri zarflama ile analiz edilmiştir. Bir uygulamada faaliyet gideri ve net varlık değerleri girdi olarak kullanılmıştır. Bir diğer uygulamada risk-getiri ölçütleri, beta ve standart sapma değerleri girdide kullanılarak performans analizi gerçekleştirilmiştir. Veri zarflama ile elde edilen bulgular araştırma döneminin Fon Bul notları ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Nihai hedef Fon Bul notlarının Katılım Fonlarının performansını yansıtıp yansıtmadığını araştırmaktır.

İkinci amaç çerçevesinde etik kısıtın portföy optimizasyonuna olumsuz etkisi bulunup bulunmadığı, Katılım BES Fonları Faizli BES Fonlarla karşılaştırarak sorgulanmıştır. Bu bağlamda performans ölçütleri Alfa, Sharpe, Bilgi ve Sortino Oranları çıktı olarak kullanılarak, açık girdi kullanmadan veri zarflama analizi ile gerçekleştirilmiştir. Analizler 105 Faizsiz BES ve 105 Faizli BES Fonun 36 aylık verileri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye’ de Katılım BES Fonlarının Faizli BES Fonlara göre etkinlik ortalamasının az da olsa daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak faizsiz finans prensipleri ve icazet belgesi yükümlülüğünün Katılım Fonları performansına olumsuz etkisi bulunmadığı saptanmıştır.

Çalışmadan iki genel çıkarım elde edilmiştir. İlk olarak Fon Bul notlarının Katılım Fonları performansını tam yansıtmadığı bulgusu elde edilmiştir. Bununla birlikte etik yatırım bağlamında incelenen Katılım BES fonlarının, Faizli BES fonlara göre performans dezavantajının bulunmadığı sonucu elde edilmiştir. İlerleyen süreçte çevresel yönetimsel fonlar, etki fonları, sürdürülebilir fonlar gibi etik fon grupları üzerine yapılacak çalışmalar, etik yatırımın portföy performansı etkisine yönelik literatüre daha fazla katkı sağlayacaktır. Aynı zamanda Türkiye’ ye özgü negatif tarama ve pozitif tarama soruları, bir etik skor endeksi oluşturulmasına yönelik sektöre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Böylelikle etik fonların performans değerlendirilmesine yönelik, objektif bir performans ölçüm yöntemi elde edilecektir.

GELİŞEN PİYASA EKONOMİSİNDE DÜZENLİ DÖVİZ KUR REJİMİ ALTINDA DÖVİZ KURU DEĞİŞİKLİĞİNİN İHRACAT TALEBİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE' DE UYGULAMASI ^{Yüksek Lisans Tezi}

Bu çalışmanın temel amacı, 2002-2009 döneminde Türkiye'de dalgalı kur rejimi altında döviz kurundaki dalgalanmanın ihracat üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Çalışma gelişmekte olan ekonomilerdeki döviz kuru rejimlerinin rolüne odaklanmış ve Şubat 2002'de Türkiye'de döviz kuru sisteminin sabitten dalgalı döviz kuru sistemine geçişine odaklanmıştır.

Sonuç olarak, Türk Lirası'ndaki oynaklığın Türkiye'nin ihracat hacmini önemli ölçüde olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın aldığı ön ve mali tedbirler, rezerv biriktirme, faiz oranı politikası, sermaye kontrolleri, kredi genişlemesine getirilen kısıtlamalar ve müdahale politikası gibi farklı yaklaşımlarla ele alınmaktadır. Bir tavsiye olarak, ihracatçı şirketlere türev piyasası ve türev ürünlerden yararlanılması tavsiye edilmektedir.